(19/10/1964 – 21/12/2020)
herinneringen van een dankbare maar tijdelijke compagnon de route
De aarde is niet uit haar baan gedreven
Toen uw hart plots stil bleef staan
De sterren zijn niet uitgegaan
En ’t huis is overeind gebleven
Ach, Peter.
(Als je niet weet hoe te beginnen: begin dan bij het begin. Met kleine stapjes, langzaam voortschrijdend naar het doel dat je voor ogen hebt. En natuurlijk maak je onderweg wat fouten. Maar beginnen is het belangrijkste. En dan het langzaam voortschrijden, natuurlijk. En misschien geraak je aan het eind.)
Ik begin dus maar met hoe ik je leren kennen heb. Dat moet de zomer van 2000 geweest zijn. Als jonge 23-jarige snaak kwam ik voor het eerst op de lijst te staan van de toenmalige CVP van Herentals. Onze CVP-jongerenploeg was op zijn zachtst gezegd divers: een hoop bruut alternatief geweld van tussen de 18 en de 24, een middengroep van al wat meer bezadigde (verstandige?) 25- tot 30-jarigen, en dan 2 dertigers, van wie jij veruit de oudste was. Volgens de CVP-statuten bleef je immers jongere tot en met 35, en 36 jaar was je nog net niet, toen.
Van de toenmalige ploeg schoten er deze legislatuur nog maar drie over: Mien, ikzelf, en jij.
Sorry. Het zijn er nu nog maar twee.
Eigenlijk had ik toen niet zoveel contact met je. Je kwam (héél) vaak (véél) te laat op vergaderingen of campagne-acties, en dat is eigenlijk nooit veranderd. Je was altijd wel ergens mee in de weer, moest nog snel dít regelen of dàt telefoontje doen. Ik wist toen bijgot niet hoe je leven eruitzag.
Ik leerde je toch al snel kennen. Als ouderdomsdeken van de jongeren had je wel een boontje voor dat jong bruut geweld, en gaf je steun en tips waar het kon. Vaak met een ironische ondertoon, soms met een luide bulderlach. Altijd vanuit een passie en engagement waar velen nog altijd jaloers op zijn.
En met een fierheid ook. Je herinnerde ons er herhaaldelijk aan hoe je het nationale CVP-jongerencongres naar Herentals had gehaald, hoe Tindemans er was komen spreken, en hoe er nog altijd inkomsten van dat evenement op onze aparte jongerenrekening stonden, waar “de partij” geen zaken mee had. Ik vermoed dat Jong-CD&V nu nog altijd ergens een eigen campagnepotje heeft staan dat aan jou te danken is.
Die verkiezingen van 2000 waren een mokerslag voor de CVP-Herentals. En als jongeren uitten we heel wat kritiek op “de partij”. Velen haakten gedesillusioneerd af. Jij bleef. Trying to change the system from within, je weet wel. Dat ben je blijven proberen tot gisteren.
Je speelde ook een belangrijke rol in mijn verdere leven. Toen ik bij Stefaan De Clerck in december 2000 op audiëntie moest omdat ik kandidaat was voor de studiedienst van de partij, deed hij bij jou een referentiecheck. En toen Ludo Helsen op de provincie een beleidsmedewerker-cultuur zocht in 2001, was jij de fixer. De richting die ik toen mee onder jouw impuls heb ingeslagen bepaalt nog altijd mijn leven.
Ik ben je zo dankbaar dat je engagement, passie en vernuft me gebracht hebben waar ik nu sta.
TIS
OF
TISNI
DADDIST
Maar genoeg over die partijpolitiek. Ik mocht ook een totaal andere kant van je leren kennen, en die sprak me minstens evenveel aan. Het is een kant die we in Herentals te weinig van je kennen, maar daarom niet minder wezenlijk is voor wie je was.
In 2001 vroeg je me als regisseur voor jouw school, het Annuntia-instituut in Wijnegem. Je wilde er dingen doen bougeren, want je was overtuigd van de verbindende en zelfs versterkende kracht die cultuur – en schooltheater in het bijzonder – kan hebben. Concreet wilde je met de leerlingen van de tweede graad iets uitwerken. Want die groep werd maar al te vaak over het hoofd gezien in je school, terwijl daar net een hoop jong talent aanwezig was.
Daar al liet je zien dat voor jou iedere mens telt. Ook die 15- of 16-jarige die worstelt met zichzelf. Ook die leerling die het misschien wat moeilijker heeft met wiskunde of economie, maar ontzettend goed kan dansen, zingen, acteren. Door jouw initiatief deed je een heleboel jongeren boven zichzelf uitstijgen, en ze zijn je er nog altijd dankbaar voor.
En wat je ook zo typeerde: je gaf een jonge alternatieve regisseur volledig carte blanche, hoewel het niet altijd even katholiek was wat we op de planken brachten. Een balkonscène zonder balkon in Romeo en Julia? Raar, maar moest kunnen, wat de klassieker georiënteerde collega’s er ook van dachten. Roken op scène? Allee vooruit, anders krijgen we de belichting niet goed. (“Maar laat het alstublieft namaaksigaretten zijn, Bart.”)
Je gaf je volledige vertrouwen aan een bijzonder jonge ploeg, en regelde alles wat we nodig hadden. Het verwondert me nog altijd: dat vertrouwen dat je toen aan iedereen gaf. Zonder vragen te stellen, want het moest vooruit gaan. Waarschijnlijk omdat je zelf ook altijd helemaal te vertrouwen was. En dat terwijl jouw vertrouwen in mensen tijdens je politieke carrière meermaals geschonden werd.
Maar soit.
Het jaar na Romeo en Julia pakten we Hamlet aan, in een bewerking van Jan Decorte. Opnieuw fixte je het: van Jan Decorte himself kreeg je de hoogst uitzonderlijke persoonlijke toestemming om zijn tekst te herinterpreteren en te verrijken met twee Amletts én een Capoeira-scène, zowaar.
Amlett is nog altijd een van de mooiste projecten waaraan ik heb mogen meewerken. Dankzij jou.
Het “TIS OF TISNI”-citaat hierboven komt rechtstreeks uit die voorstelling, en is Jan Decortes vertaling van “To be or not to be”. Maar dan nog kernachtiger, nog rechter-voor-de-raap dan iemand anders het ooit zou durven vertalen. Het stond je meteen aan, en dat mag niemand verbazen. Het was voor jou altijd het één of het ander, en immer voort.
Het rechtvaardigheidsgevoel van de jonge Hamlet paste je helemaal, de keuze om ofwel iets te doen ofwel iets te laten ook. Bij jou was het altijd alles geven, voor de volle 100 procent, anders moest je er niet aan beginnen.
Maar, Peter,
Misschien interpreteer ik teveel. Ik probeer ook maar zin te vinden in iets wat me nu zo zinloos lijkt. Het onzegbare te formuleren, het ondenkbare te structureren.
Ik weet alleen dat de wereld er wat armer op geworden is, gisteren. En dat we verdomme hard ons best zullen moeten doen om het systeem te blijven veranderen zoals jij dat altijd geprobeerd hebt.
Ik wens Hilde, Yannah, Ilene, Mara en Ranne immens veel warmte en licht in deze kille en donkere dagen.
EN AL
DE REST
IS STILLEKES
Hartsgrondig dankbare groet,
Bart Michiels
22 december 2020
